Afscheid VAR komt dichterbij

Ons land kent steeds meer zelfstandigen zonder personeel, ofwel zzp-ers. Als een zzp-er aantoont  voor meerdere opdrachtgevers te werken, dan hoeven opdrachtgevers voor hem of (steeds meer) haar geen loonheffing en werkgeverspremies af te dragen. Momenteel demonstreert de zzp’er zijn zelfstandigheid door op de site van de belastingdienst een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) in te vullen. Als dan achteraf blijkt dat slechts één opdrachtgever werd bediend, dan kan die arbeidsrelatie als een verkapt (loon)dienstverband worden aangemerkt. Vervelend voor de opdrachtgever omdat werknemerspremies, anders dan de verschuldigde loonheffing, niet op de afgewezen zzp’er verhaald kunnen worden.

In zijn strijd tegen schijnconstructies heeft de staatssecretaris van financiën eerst het plan opgevat om de VAR-verklaring te vervangen door de Beschikking Geen Loonheffingen (BGL). Een initiatief dat met forse kritiek werd overladen. Nu zoekt hij de oplossing in de publicatie van modelovereenkomsten. Een idee dat lijkt aan te slaan, want de Tweede Kamer heeft onlangs met het nieuwe wetsvoorstel ingestemd.

In dit nieuwe voorstel gaat de belastingdienst werken met modelovereenkomsten die duidelijkheid geven over de fiscale kwalificatie van de arbeidsrelatie. De modellen worden op de site van de belastingdienst gepubliceerd. Een opdrachtgever of opdrachtnemer kan zelf ook een overeenkomst opstellen (maatwerk). Na goedkeuring door de belastingdienst is de overeenkomst vervolgens te gebruiken als standaard. Wordt er vervolgens daadwerkelijk volgens een (goedgekeurde) modelovereenkomst gewerkt, dan hebben zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer de zekerheid dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en er geen loonheffing en werkgeverspremies hoeven te worden betaald. Waarschijnlijk zal aan deze vrijwaring een bepaalde termijn (wellicht 5 jaar) worden gekoppeld.

De verantwoordelijkheid zal voortaan worden gedeeld. Ligt bij de VAR-verklaring het initiatief met name bij de zzp’er die de aanvraag indient, in het nieuwe systeem zijn beide partijen verantwoordelijk voor alle onderdelen van de te gebruiken modelovereenkomst. Wijkt de contractuele ‘werkelijkheid’ teveel af van de werkwijze in de praktijk, dan kan de fiscus hieraan consequenties verbinden.
De beoogde ingangsdatum voor de vervanging van de ‘VAR’ door modelovereenkomsten is 1 januari 2016, mits ook de Eerste Kamer met het voorstel instemt.