5 uur geleden
5 uur geleden
Ondernemen is anno 2025 geen sinecure. Denk aan stijgende kosten, toenemende regels, een inconsequente overheid, netcongestie, stikstofproblematiek, de krappe arbeidsmarkt en – voor sommige bedrijven – het terugbetalen van coronasteun. Terwijl het verdienvermogen onder druk staat, willen politieke partijen de lasten voor het bedrijfsleven verder verzwaren. “Dit benadrukt dat wij nog steeds vooral gezien worden als pinautomaat,” stelt Heske Groenendaal.
Heske Groenendaal is voorzitter van VNO-NCW Midden. “Via een online panel inventariseren wij regelmatig wat leeft bij onze leden en andere ondernemers. Daarbij wordt ook gevraagd naar de belangrijkste belemmeringen die zij ervaren. Personeelstekort scoort steevast een toppositie en doet zich in vrijwel alle branches voor. Ook regelgeving scoort hoog.”
Jarenlang op slot
Maar er is meer. “Energieprijzen zijn hier hoger dan in de rest van Europa. En netcongestie zet steeds meer ontwikkelingen on hold, zeker in Midden-Nederland. Zowel de verzwaring van het hoogspanningsstation bij Breukelen als de aanleg van een nieuwe voorziening bij Utrecht lopen vertraging op. Daarom blijft het net nog jarenlang op slot. Dat heeft veel impact voor onze leden. Datzelfde geldt voor de stikstofproblematiek. Die zet een rem op allerlei ontwikkelingen en zorgt voor grote onzekerheid bij ondernemers.”
Bedrijfsvoering ontwricht
Groenendaal wijst ook op de kosten van arbeid. “Terwijl het minimumloon de afgelopen jaren al met 25% is gestegen, pleiten sommige politieke partijen voor een verdere verhoging. Dit holt het verdienvermogen van bedrijven uit. Datzelfde geldt voor de loondoorbetaling bij ziekte. Als een medewerker lange tijd uit de roulatie is, kunnen grote ondernemingen dat vaak nog wel opvangen. Heb je maar een paar mensen in dienst dan wordt de bedrijfsvoering ernstig ontwricht als 1 collega wegvalt. Terwijl het loon tot maximaal twee jaar gewoon doorbetaald moet worden.”
Stuur op resultaat
Bij regeldruk spelen de vele verplichte rapportages een rol. “Neem CO2-uitstoot. Ik begrijp dat data nodig zijn om de status ten opzichte van de doelstellingen te bepalen. Maar het lijkt soms alsof het vooral gaat om het vastleggen van gegevens en rapportages, in plaats van dat we daadwerkelijk bezig zijn met het beperken van de uitstoot. Stuur dus op resultaat in plaats van ondernemers lastig te vallen met allerlei aanvullend papierwerk.”
Onmisbare arbeidsmigranten
Zo’n pragmatische benadering is ook nodig op de arbeidsmarkt, stelt Groenendaal. “Om het personeelstekort in de toekomst nog enigszins te beperken, hebben we arbeidsmigranten simpelweg keihard nodig. Werknemers uit andere Europese landen hebben dezelfde rechten als hun Nederlandse collega’s. In de publiciteit zie je vooral excessen, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting. Maar het overgrote deel van de bedrijven zorgt goed voor al hun personeel, ook voor arbeidsmigranten.”
Lokale energiehubs
Bij de beperkingen door het overvolle stroomnet gaan bedrijven noodgedwongen zelf op zoek naar oplossingen. “Op steeds meer plaatsen nemen zij het initiatief om te komen tot lokale energiehubs. Bedrijven in een gebied delen hun energieaansluitingen en assets zoals zonnepanelen, batterijen en laadvoorzieningen. Zo beperken zij samen de gevolgen van netcongestie en kunnen bedrijven die dat willen, toch uitbreiden en verder groeien. Wel gaat het om lange trajecten waarbij je afhankelijk bent van andere partijen.”
Emissiereductieplan
Die afhankelijkheid is er ook bij de stikstofproblematiek. “Er ligt Europese wetgeving waar Nederland zich aan moet houden. Daarom presenteerde VNO-NCW eind 2024 een Emissiereductieplan samen met Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en Bouwend Nederland.”
Doel is om de uitstoot fors terug te dringen waarbij alle sectoren – dus niet alleen landbouw – een eerlijke bijdrage leveren. Het plan pleit voor emissieplafonds, bedrijfsspecifieke normen en een gebiedsgerichte aanpak. “Belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de provincies. Die kennen immers de ins en outs van hun gebied en weten welke maatregelen op welke plek het beste werken. Om die uit te kunnen voeren, is financiële ondersteuning vanuit Den Haag essentieel.”
Niet vrolijk
Ondernemers kunnen veel zelf en doen dat ook, benadrukt Groenendaal. “Maar vaak zijn we toch echt afhankelijk van politiek en bestuur. En daar wringt hem de schoen. In deze tijd van verkiezingsprogramma’s en debatten stemt dat wat ik lees en hoor niet vrolijk. Ondernemers worden amper gezien in Den Haag, lijkt het.”
Hoe komt dat? “Misschien omdat zij maar een beperkt aantal stemmen vertegenwoordigen. Het lijkt alsof plannen en standpunten vooral gericht zijn op zoveel mogelijk electorale winst – in plaats van op wat het beste is voor Nederland.”
Pinautomaat
Groenendaal wijst op de doorrekening van politieke voornemens door het CBS en de verslaggeving in het FD daarover. “Bij zes van de negen grootste partijen stijgen de lasten voor het bedrijfsleven. GroenLinks-PvdA spant de kroon met een lastenverzwaring van ruim 25 miljard euro per jaar. Dit benadrukt opnieuw dat het bedrijfsleven nog steeds vooral gezien wordt als pinautomaat. Die constatering lijkt een cliché, maar is helaas nog altijd actueel.”
Zand in de banenmotor
Bij de voorgestelde lastenverzwaring is geen oog voor het afnemende verdienvermogen van het mkb. “Dat verdienvermogen bepaalt in hoeverre dit land in staat is om nu én in de toekomst voldoende inkomsten te genereren. In plaats van lasten verder te verzwaren, moet de overheid juist belemmeringen zoveel mogelijk wegnemen. Het mkb is de banenmotor van Nederland. Als je steeds meer zand in die motor strooit, betalen wij daar vroeg of laat de prijs voor.”
Doener oefent geduld
Heske Groenendaal is mede-eigenaar van Mview+ in Tiel. In november 2024 werd zij voorzitter van VNO-NCW Midden dat ondernemers vertegenwoordigt in de provincies Utrecht, Gelderland, Overijssel en Flevoland. “Ik merk dat ik op deze plek echt iets kan toevoegen. Wel is het wennen dat sommige zaken veel tijd vergen. Lobby is een kwestie van lange adem.”
Als voorzitter spreekt Groenendaal veel ondernemers. “Regelmatig hoor ik dat zij hun rol door alle belemmeringen als zwaarder ervaren dan tien jaar geleden. Aan de andere kant zien velen ondanks de omstandigheden toch telkens weer kansen. Ook dat is ondernemerschap.”
Heske Groenendaal is voorzitter van VNO-NCW Midden. “Via een online panel inventariseren wij regelmatig wat leeft bij onze leden en andere ondernemers. Daarbij wordt ook gevraagd naar de belangrijkste belemmeringen die zij ervaren. Personeelstekort scoort steevast een toppositie en doet zich in vrijwel alle branches voor. Ook regelgeving scoort hoog.”
Jarenlang op slot
Maar er is meer. “Energieprijzen zijn hier hoger dan in de rest van Europa. En netcongestie zet steeds meer ontwikkelingen on hold, zeker in Midden-Nederland. Zowel de verzwaring van het hoogspanningsstation bij Breukelen als de aanleg van een nieuwe voorziening bij Utrecht lopen vertraging op. Daarom blijft het net nog jarenlang op slot. Dat heeft veel impact voor onze leden. Datzelfde geldt voor de stikstofproblematiek. Die zet een rem op allerlei ontwikkelingen en zorgt voor grote onzekerheid bij ondernemers.”
Bedrijfsvoering ontwricht
Groenendaal wijst ook op de kosten van arbeid. “Terwijl het minimumloon de afgelopen jaren al met 25% is gestegen, pleiten sommige politieke partijen voor een verdere verhoging. Dit holt het verdienvermogen van bedrijven uit. Datzelfde geldt voor de loondoorbetaling bij ziekte. Als een medewerker lange tijd uit de roulatie is, kunnen grote ondernemingen dat vaak nog wel opvangen. Heb je maar een paar mensen in dienst dan wordt de bedrijfsvoering ernstig ontwricht als 1 collega wegvalt. Terwijl het loon tot maximaal twee jaar gewoon doorbetaald moet worden.”
Stuur op resultaat
Bij regeldruk spelen de vele verplichte rapportages een rol. “Neem CO2-uitstoot. Ik begrijp dat data nodig zijn om de status ten opzichte van de doelstellingen te bepalen. Maar het lijkt soms alsof het vooral gaat om het vastleggen van gegevens en rapportages, in plaats van dat we daadwerkelijk bezig zijn met het beperken van de uitstoot. Stuur dus op resultaat in plaats van ondernemers lastig te vallen met allerlei aanvullend papierwerk.”
Onmisbare arbeidsmigranten
Zo’n pragmatische benadering is ook nodig op de arbeidsmarkt, stelt Groenendaal. “Om het personeelstekort in de toekomst nog enigszins te beperken, hebben we arbeidsmigranten simpelweg keihard nodig. Werknemers uit andere Europese landen hebben dezelfde rechten als hun Nederlandse collega’s. In de publiciteit zie je vooral excessen, bijvoorbeeld op het gebied van huisvesting. Maar het overgrote deel van de bedrijven zorgt goed voor al hun personeel, ook voor arbeidsmigranten.”
Lokale energiehubs
Bij de beperkingen door het overvolle stroomnet gaan bedrijven noodgedwongen zelf op zoek naar oplossingen. “Op steeds meer plaatsen nemen zij het initiatief om te komen tot lokale energiehubs. Bedrijven in een gebied delen hun energieaansluitingen en assets zoals zonnepanelen, batterijen en laadvoorzieningen. Zo beperken zij samen de gevolgen van netcongestie en kunnen bedrijven die dat willen, toch uitbreiden en verder groeien. Wel gaat het om lange trajecten waarbij je afhankelijk bent van andere partijen.”
Emissiereductieplan
Die afhankelijkheid is er ook bij de stikstofproblematiek. “Er ligt Europese wetgeving waar Nederland zich aan moet houden. Daarom presenteerde VNO-NCW eind 2024 een Emissiereductieplan samen met Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en Bouwend Nederland.”
Doel is om de uitstoot fors terug te dringen waarbij alle sectoren – dus niet alleen landbouw – een eerlijke bijdrage leveren. Het plan pleit voor emissieplafonds, bedrijfsspecifieke normen en een gebiedsgerichte aanpak. “Belangrijke rol is daarbij weggelegd voor de provincies. Die kennen immers de ins en outs van hun gebied en weten welke maatregelen op welke plek het beste werken. Om die uit te kunnen voeren, is financiële ondersteuning vanuit Den Haag essentieel.”
Niet vrolijk
Ondernemers kunnen veel zelf en doen dat ook, benadrukt Groenendaal. “Maar vaak zijn we toch echt afhankelijk van politiek en bestuur. En daar wringt hem de schoen. In deze tijd van verkiezingsprogramma’s en debatten stemt dat wat ik lees en hoor niet vrolijk. Ondernemers worden amper gezien in Den Haag, lijkt het.”
Hoe komt dat? “Misschien omdat zij maar een beperkt aantal stemmen vertegenwoordigen. Het lijkt alsof plannen en standpunten vooral gericht zijn op zoveel mogelijk electorale winst – in plaats van op wat het beste is voor Nederland.”
Pinautomaat
Groenendaal wijst op de doorrekening van politieke voornemens door het CBS en de verslaggeving in het FD daarover. “Bij zes van de negen grootste partijen stijgen de lasten voor het bedrijfsleven. GroenLinks-PvdA spant de kroon met een lastenverzwaring van ruim 25 miljard euro per jaar. Dit benadrukt opnieuw dat het bedrijfsleven nog steeds vooral gezien wordt als pinautomaat. Die constatering lijkt een cliché, maar is helaas nog altijd actueel.”
Zand in de banenmotor
Bij de voorgestelde lastenverzwaring is geen oog voor het afnemende verdienvermogen van het mkb. “Dat verdienvermogen bepaalt in hoeverre dit land in staat is om nu én in de toekomst voldoende inkomsten te genereren. In plaats van lasten verder te verzwaren, moet de overheid juist belemmeringen zoveel mogelijk wegnemen. Het mkb is de banenmotor van Nederland. Als je steeds meer zand in die motor strooit, betalen wij daar vroeg of laat de prijs voor.”
Doener oefent geduld
Heske Groenendaal is mede-eigenaar van Mview+ in Tiel. In november 2024 werd zij voorzitter van VNO-NCW Midden dat ondernemers vertegenwoordigt in de provincies Utrecht, Gelderland, Overijssel en Flevoland. “Ik merk dat ik op deze plek echt iets kan toevoegen. Wel is het wennen dat sommige zaken veel tijd vergen. Lobby is een kwestie van lange adem.”
Als voorzitter spreekt Groenendaal veel ondernemers. “Regelmatig hoor ik dat zij hun rol door alle belemmeringen als zwaarder ervaren dan tien jaar geleden. Aan de andere kant zien velen ondanks de omstandigheden toch telkens weer kansen. Ook dat is ondernemerschap.”
Op de hoogte blijven van onze updates?
.png)
