Bedrijfseigen Stikstofnorm katalysator voor kringlooplandbouw

De Bedrijfseigen Stikstofnorm (BES) biedt voor de verdere ontwikkeling van kringlooplandbouw veel perspectief. Namens de Vereniging Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers doen er dit jaar 20 bedrijven mee aan de BES-pilot van het ministerie van LNV. Met een Bedrijfseigen Stikstofnorm (BES) zijn in Nederland 50 boeren in staat fosfaatevenwichtsbemesting toe te passen en kunstmest te vervangen door dierlijke mest. De bemesting is afgestemd op het opbrengend vermogen van de grond en de kwaliteit van de bedrijfsvoering.

Een van de deelnemers aan de pilot is de familie Dinkelman uit Barchem. Volgens de BES norm mag er meer stikstof uit dierlijke mest worden geplaatst. Daarmee wordt er bespaard op de mestafvoer en kan er net zoveel fosfaat worden bemest als er wordt geoogst. Dinkelman oogstte de afgelopen jaren namelijk meer fosfaat van het grasland, dan dat er via bemesting op gebracht werd. Dit is het resultaat van goed management. “Met dit systeem worden je inspanningen weer beloond. Want mest afvoeren en vervolgens kunstmest terugkopen is natuurlijk allesbehalve kringlooplandbouw” zegt Gert Dinkelman.

Bemestingsruimte
In de BES-systematiek wordt de bemestingsruimte berekend aan de hand van de resultaten uit de KringloopWijzer van 3 jaren. Voor 2020 zijn dit de jaren 2017 t/m 2019. De twee droge jaren in het driejarig gemiddelde zijn zeer bepalend geweest voor de gemiddelde opbrengsten. Hierdoor zakt de dierlijke mestplaatsingsruimte. Wanneer voor de droogte wordt gecorrigeerd door de gemiddelde gewasopbrengsten van 157 VKA-bedrijven te hanteren over 2013 t/m 2019, stijgt de dierlijke mestplaatsingsruimte. Wanneer de sterk verbeterde fosfaatefficiëntie van de veestapels in de berekening wordt meegenomen, heeft 82 % van de melkveehouders in de Achterhoek een BES-voordeel. Zie figuur.  Gemiddeld kan er dan 265 kg N uit dierlijke mest worden aangewend. Ter compensatie moet er wel 60 kg N uit kunstmest worden ingeleverd.

Een enorm perspectief en een grote uitdaging
De BES biedt voor de verdere ontwikkeling van kringlooplandbouw veel perspectief. Voerproductie uit dierlijke mest i.p.v. kunstmest en de noodzaak om deze dierlijke mest maximaal te benutten om de lagere totale stikstofinput niet nadelig te laten zijn voor de gewasopbrengsten. Met als direct effect: verlaging van de ammoniakemissie.  De BES is daarmee een katalysator voor kringlooplandbouw, maar moet in de praktijk wel goed worden getoetst en getest.

De Achterhoek is aangewezen als experimenteerregio voor de ontwikkeling van kringlooplandbouw. Rijk en regio gaan hier samen met ondernemers verkennen hoe nieuwe, verdergaande stappen kunnen worden gezet om de kringloop verder te sluiten. Met aangepaste wet- en regelgeving wordt ruimte geboden om kringlooplandbouw in de regio te ontwikkelen, zoals in de BES-pilot.