Net als veel andere landelijke gebieden staat ook de Achterhoek voor grote uitdagingen: vergrijzing, een krappe arbeidsmarkt, een tekort aan woningen en de vraag hoe voorzieningen op peil blijven. Om deze problemen aan te pakken, heeft het kabinet het Nationaal Programma Vitale Regio's (NPVR) gelanceerd. De Achterhoek is een van de elf regio's die binnen dit programma extra aandacht en ondersteuning krijgt. Wat houdt dit in? En wat betekent het voor inwoners en ondernemers?
Wat is het NPVR?
Het NPVR is een initiatief van de over-heid dat voortkomt uit het rapport Elke Regio Telt, uit 2023. Voorzitter van de Achterhoek Board en bestuurlijk trek-ker van het NPVR Mark Boumans: "Dit rapport heeft aangetoond dat er groeiende verschillen zijn tussen regio's in Nederland. De investeringslogica die het Rijk jarenlang heeft toegepast, heeft goed uitgepakt voor de regio's waar al veel in werd geïnvesteerd en slecht voor de andere. Het kabinet heeft daarom eind 2024 besloten om een nationaal programma op te zetten, gericht op het versterken van de leefbaarheid, voorzieningen en economische vitaliteit in regio's zoals de Achterhoek."
Het programma richt zich op drie hoofdthema's:
-Veilige en leefbare regio's: investeren in woningbouw, herstructurering, verduurzaming en een gezonde, groene leefomgeving.
-Een duurzaam en bereikbaar voorzieningenniveau: zorgen dat onderwijs, zorg en andere basisvoorzieningen toegankelijk blijven.
-Een gezonde en kansrijke toekomst: gezond opgroeien, kansen creëren voor werk, scholing en ondernemerschap.
Het bijzondere aan het NPVR is dat er geen standaardoplossing wordt opgelegd. Kansen en welvaart zijn niet evenredig verdeeld en specifieke uitdagingen per regio vragen een gerichte uitwerking. Elke regio bepaalt zelf in samenspraak met het Rijk waar de grootste uitdagingen en kansen liggen en stelt op basis daarvan een Regioplan op.
Boumans: "De Achterhoek kent ook een aantal specifieke regionale uitdagingen. We leven nu nog in een van de gelukkigste en welvarendste regio's van het land, maar als we niets doen dan dreigt hier het spookbeeld van het Franse platteland. De bevolking vergrijst en er worden minder kinderen geboren, wat zorgt voor druk op zorgvoorzieningen en andere publieke diensten. En die demografische ontwikkeling wordt nog relevanter als je kijkt naar de opgaven in de regio. Zo kampt de arbeidsmarkt met flinke tekorten, vooral in sectoren als zorg, techniek en onderwijs. Dit maakt het voor bedrijven moeilijker om personeel te vinden en te groeien. Daarnaast spelen het tekort aan woningen en bereikbaarheid een belemmerende rol in de economische ontwikkeling, en zijn er op het gebied van duurzaamheid ook uitdagingen: de impact van droogte wordt steeds meer voelbaar en de energietransitie vraagt om slimme oplossingen. Ook voelen veel inwoners een afstand tot de landelijke overheid, mede doordat er weinig Rijksdiensten en overheidskantoren in de Achterhoek zijn, en ook de veiligheid onder druk staat als gevolg van ondermijning en verminderde politiecapaciteit in de regio. Het NPVR biedt een kans om deze proble-men structureel aan te pakken en samen met het Rijk te werken aan een toekomstbestendige regio."
Wat gaat er nu concreet gebeuren?
In de komende periode gaat een Regioplan opgezet worden, waarin onder andere prioriteiten als een betere infrastructuur, woningbouw en het aantrekken van Rijksdiensten wor-den vastgelegd. Hierbij geldt 2050 als stip op de horizon. Vervolgens zal met verschillende departementen samen een investeringsagenda worden opgesteld om de komende jaren uitvoer te geven aan het NPVR.
Boumans: "Het NPVR biedt kansen voor zowel inwoners als ondernemers door te investeren in infrastructuur, woningbouw en een sterkere regionale economie. Betere bereikbaarheid en aandacht voor de arbeidsmarkt stimuleren groei en innovatie, terwijl gemeenten en provincie profiteren van een structurele samenwerking met het Rijk. Hoewel het programma gericht is op 2050, zullen de eerste verbeteringen al snel merkbaar zijn. Maar, en dat zeg ik er in alle eerlijkheid bij, dan moet Den Haag wel volop inzetten op deze koerswijziging en met middelen dit programma tot een succes willen maken."
.png)
